Kalendarz wydarzeń

Pn Wt Śr Cz Pt So N
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

 

gison sip1

pobierzDruki do pobrania

inwestcje

Projekty

Ostrzeżenia meteorologiczne

pogoda

ostrow lubelski w mediach

Rodzina 500+

banerek

PARTNERSTWO GMIN

partnerstwo

Dotacje z budżetu państwa

indeks22

Dotacje z budżetu państwa

Genealogia Ostrowa Lubelskiego

genealogią

RODO 1 300x225

logoprojektu


 

W reakcji na rzeź wołyńską dowództwo AK podjęło decyzję o skierowaniu sił konspiracyjnych do walki z UPA. 20.07.1943 r. komendant Okręgu Wołyń AK wydał rozkaz powołania oddziałów, których celem miała być ochrona Ludności Polskiej przed UPA.

Powstało 9 oddziałów : BOMBY, DRZYZGI, GZYMSA, JASTRZĘBIA, KORDA, PIOTRUSIA, RYSZARDA, SOKOŁA, STRZEMIENIA oraz oddziały samoobrony. Żołnierze tych formacji stali się trzonem 27 WDPAK.

04.01.1944 r. wojska Armii Czerwonej przekraczają granicę ZSRR z Polską w rejonie Rokitna.

W tej sytuacji Dowództwo Okręgu AK Wołyń zdecydowało się przystąpić do realizacji planu „Burza” na Wołyniu, którego zadaniem była walka z cofającymi się Niemcami i wystąpieniem wobec Armii Czerwonej w roli gospodarza. W dniu 28.01.1944 r. na odprawie Oficerów Sztabu Okręgu płk LUBOŃ podjął decyzje o reorganizacji dywizji.

Przyjęto nazwę nawiązującą do Przedwojennej Kowelskiej 27 Dywizji Piechoty.

W wyniku mobilizacji utworzono dwa zgrupowania pułkowe : „ Gromada” – okolice KOWLA i „Osnowa” – okolice WŁODZIMIERZA WOŁYŃSKIEGO, łącznie około 6.500 żołnierzy.

Od stycznia do marca 1944 r. podjęto 16 większych akcji przeciwko siłom UPA.

23.02.1944 r. stoczono bój z batalionem Wermachtu.

W marcu 1944 r. oddziały 27 WDPAK znalazły się w strefie frontowej, przy współpracy z siłami sowieckimi stoczyły walki o KOWEL z regularnymi jednostkami niemieckimi.

Dowództwo sowieckie uznało, że jest to dywizja polska mająca swoje władze w WARSZAWIE i LONDYNIE.

Dywizja stoczyła szereg walk samodzielnych i pomocniczych w ramach współpracy z siłami sowieckimi.

02.04.1944 r. odparła skutecznie niemiecki atak pod SZTUNIEM zadające dotkliwie straty oraz zdobywając uzbrojenie.

03.04.1944 r. walki w MOSZOWIE , gdzie znów zadano dotkliwe straty i zdobyto dużo broni.

15 - 21.04.1944 r. to walki w okrążeniu w rejonie RUDA-ZAMOSTY z przeważającymi siłami niemieckimi, w walkach tych w dniu 18.04. zginął d-ca 27 WDP płk Jan Kiwerski (Oliwa), nowym dowódcą został mjr Jan Szatowski (Kowal).

Po wyczerpujących walkach zarządzono wypoczynek i reorganizację. Pod koniec maja Komendant Główny AK wydał rozkaz przejścia za Bug i 29.05.1944 r. Dywizja przekroczyła rzekę w miejscowości DURACZ, pozostali w nocy 9-10.06 przekroczyli Bug i skierowali się w rejon LASÓW PARCZEWSKICH. Na początku lipca 1944 r. stan Dywizji wynosił około 3.260 żołnierzy.

23.06.1944 r. Dywizja zajęła rejon obejmujący Ostrów Lubelski, Kolechowice, Uścimów, Rudkę Kijańską. Dowództwo wraz ze sztabem rozlokowało się w miejscowości Głębokie. W tym czasie jej dowódcą (od 04.05.1944 r.) był mjr ŻEGOTA Tadeusz Sztumberk-Rychter, który w końcu maja 1944 został pilnie wezwany do Warszawy i na czas swojej nieobecności przekazał dowodzenie dowódcy piechoty dywizyjnej mjr Janowi Szatowskiemu ps. KOWAL.

Rejon Kolechowice - Ostrów zajął 1-szy batalion 45 pp. Liczył on 10 oficerów, 40 podchorążych i podoficerów oraz ok. 400 szeregowców. Dowódcą był Franciszek Pukacki GZYMS.

20.07.1944 r. Armia Czerwona przekroczyła Bug, w zaistniałej sytuacji Dowództwo Dywizji rozpoczęło przygotowania do uderzenia na LUBLIN:

- Batalion GZYMSA por. Pukacki Franciszek rozbił kolumnę Niemców pod FIRLEJEM

- Batalion HRUBEGO i JASTRZĘBIA opanował LUBARTÓW wspólnie z miejscowym oddziałem AK

- Batalion JASTRZĘBIA opanował MICHÓW

- Batalion KORDA opanował KOCK

- Batalion SOKOŁA zajął KAMIONKĘ i KOZŁÓWKĘ

Dzień 20.07 do 22.07 Dywizja spędziła w leśniczówce BUDY. Sztab dywizji ulokował się w Pałacu majątku BUDY, przy sztabie dywizji rozlokował się szpital dywizyjny z rannymi, w którym było również kilku rannych Niemców.

22.07.1944 r. około południa batalionu GZYMSA otrzymał rozkaz udać się do Lubartowa, aby wzmocnić siły uderzeniowe celem wyparcia Niemców . Na drodze Firlej-Lubartów około 1 km od Firleja zorganizowano zasadzkę na uciekające oddziały Niemieckie w wyniku walki zdobyto całą kolumnę 6 aut. Wielu Niemców poniosło śmierć , wielu odniosło rany, których wzięto do niewoli. Jeden żołnierz z batalionu GZYMSA szer. KARPOWICZ JAN (GÓRAL) w wyniku odniesionych ran poniósł śmierć. Grób jego znajduje się na cmentarzu w miejscowości FIRLEJ.

Około południa 23.07.1944 r. do Lubartowa wkroczyły jednostki Armii Czerwonej oraz oddziały Armii Ludowej ppłk G. KORCZYŃSKIEGO uwolnione przez wojsko sowieckie z okrążenia w LASACH PARCZEWSKICH .

Na wskutek ich żądań i przeważającej siły sowietów Dowództwo Dywizji usunęło swoje oddziały z Lubartowa w rejon KAMIONKI-KOZŁÓWKI-SIEDLISK.

Z dowództwem korpusu sowieckiego ustalono zasady dalszej walki z Niemcami.

25.07.1944 r. w SKROBOWIE odbyło się spotkanie oficerów dywizji ze stroną sowiecką pod dowództwem gen. BAKANOWA.

Polakom przedstawiono żądanie złożenia broni. W tym czasie oddziały polskie zostały otoczone przez wojska sowieckie. Wymuszone złożenie broni odbyło się tego samego dnia w SKROBOWIE . Rozformowanie jednostki nastąpiło 26.07.1944 r.

Żołnierzy dywizji rozstrzeliwano w KĄKOLEWNICY, na ZAMKU LUBELSKIM. Po rozwiązaniu dywizji w listopadzie 1944 r. NKWD utworzyło w SKROBOWIE obóz filtracyjny, gdzie zwożono żołnierzy 27 DP AK, wywożono na przymusowe roboty w głąb Rosji. Więziono i skazywano na okrutne wyroki. Część z nich nie mogąc pogodzić się z zaistniałą sytuacją przeszła do konspiracji i podjęła nierówną walkę z nowym okupantem.

Armia Krajowa nie zdołała zrealizować swojego celu, nie mogła odbudować suwerennego Państwa Polskiego z własnym rządem i armią. Zatriumfowała sowiecka przemoc z polskimi zdrajcami.

Przy aprobacie mocarstw zachodnich USA i WIELKIEJ BRYTANII liczących się z potęgą militarną ówczesnego sojusznika. Zmiany polityczne po 1989 r. pozwalają rzetelnie przedstawiać bohaterstwo żołnierzy Armii Krajowej.

Przydatne linki

Dla mieszkańca

 

Warte uwagi